DGC de Vallei 033 - 286 32 76
Evidensia Dierenziekenhuis Nieuwegein 030 - 202 70 70
Dierenkliniek de Arker 033 - 246 25 26

Konijnen

Konijnen

Het konijn staat, na de hond en de kat, op de derde plaats van veel gehouden huisdieren in Nederland. Konijnen geven gezelligheid en worden beschouwd als onderdeel van het gezin. Een konijn is een echt gezelschapsdier en kan bij een goede verzorging wel tien jaar oud worden.

Aanschaf

U kunt ervoor kiezen een jong konijntje of een volwassen konijn aan te schaffen. Bij de aanschaf van een jong konijntje is het belangrijk er op te letten dat u niet een te jong dier koopt, bij voorkeur minimaal acht of negen weken oud. Konijnen hebben een kwetsbare spijsvertering en zijn heel gevoelig voor stress. Bij te jong gekochte konijntjes is er een groot risico op diarree, met soms sterfte als gevolg. Naast de leeftijd is het belangrijk dat het konijn goed levendig is, een gladde, glanzende vacht heeft en schone neus, ogen, oren en anus. Verder horen de keutels van het dier droog en vezelig te zijn.

Konijnen zijn groepsdieren

Het is belangrijk te beseffen dat konijnen groepsdieren zijn en dat ze behoefte hebben aan een soortgenoot. Een konijn moet dus niet alleen gehouden worden. Jonge konijnen gaan vaak zonder problemen goed samen. Tot ze in de puberteit komen, dan kan castratie de oplossing zijn om ze toch samen te kunnen huisvesten. Oudere konijnen zullen op neutraal terrein eerst gekoppeld moeten worden om te voorkomen dat ze gaan vechten. De beste combinatie is een mannetje (ram) met een vrouwtje (voedster), waarbij dan in elk geval de ram gecastreerd moet worden om ongewenste nestjes te voorkomen. Wij adviseren echter de voedster ook te steriliseren wegens de grote kans op baarmoedertumoren op oudere leeftijd.

Project ‘Happy Konijn’

Helaas worden konijnen nog te vaak in een impuls gekocht. Voordat u een konijn aanschaft is het belangrijk om u goed in te lezen. Om mensen voor te lichten wat er bij komt kijken als je een konijn koopt is het project ‘Happy Konijn’ gestart. De dierenbescherming is een van de initiatiefnemers van dit project. Klik op de afbeelding voor hun tips:

Huisvesting

Konijnen kunnen binnen of buiten gehuisvest worden. Als u ze buiten wilt houden, zorg dan voor een hok met voldoende schaduw en op een luwe plek. Geef de konijnen een ruime ren en zorg voor een nachthok dat water- en winddicht is, zodat de dieren kunnen schuilen.

Konijnen zijn nieuwsgierig en houden van spelen. Biedt ze daarom speelmateriaal aan in de vorm van een tunnel, doos, etc. Ook vindt een konijn het heerlijk om te rennen en te springen. Een konijn dat nooit vrij mag rondlopen, zal slappe spieren krijgen en heeft meer kans op darmproblemen. Laat uw konijn daarom dagelijks minimaal een paar uur loslopen. Als u uw konijn los door de tuin laat lopen, denk er dan aan dat het echte gravers zijn en in korte tijd een gat onder bijvoorbeeld de schutting door kunnen maken. Komt uw konijn los in huis, zorg dan dat uw huis konijnproof is door elektriciteitskabels weg te werken en giftige planten op te bergen. Wij adviseren sowieso uw dier nooit zonder toezicht los te laten in huis.

Hanteren

Een konijn is een prooidier. Hierdoor vindt een konijn het meestal niet fijn om opgetild en vastgehouden te worden. Het konijn zal denken dat het gegrepen is door een roofdier wanneer het te stevig wordt vastgepakt. Laat een konijn dus altijd naar jou toekomen en pak ze niet onverwachts op.

Voeding

Onze huiskonijnen hebben veel ruwvoer (hooi) nodig. Konijnen hebben een gevoelig maagdarmkanaal en een goed ontwikkelde blinde darm die een zeer belangrijke rol speelt bij de vertering. Voor een goede darmwerking is hooi (vezels) ontzettend belangrijk. Wij adviseren een konijn onbeperkt hooi te geven en een afgewogen hoeveelheid biks (max. 20 gram/kg/dag). Als een konijn teveel biks krijgt, zal het minder hooi gaan eten met als gevolg dat er een groot risico is op darmproblemen. Bovendien kan teveel biks tot gezondheidsproblemen leiden omdat het dier te dik wordt en zijn eigen blindedarmkeutels niet meer kan opeten.

Wij adviseren biks in plaats van gemengd konijnenvoer, zodat het konijn alle voedingsstoffen binnenkrijgt in de juiste verhouding omdat hij niet selectief kan eten. Science Selective® en Trovet® RHF zijn complete voeders voor konijnen met een hoog vezelgehalte.

Als aanvulling op hooi en biks, kunt u uw konijn groenten geven zoals witlof, andijvie, wortelloof en stukjes wortel. Wen uw konijn langzaam aan de groenten om diarree te voorkomen. Voer uw konijn absoluut geen gasvormende groenten als kolen en prei. Fruit of een stukje droog brood zijn dikmakers en bevatten veel suikers, zij mogen zeer beperkt gegeven worden. Wilt u uw dier wat te knagen geven, geef dan wilgentakken. Geef uw konijn nooit knaagstenen in verband met het risico op blaasstenen.

Kortom, wat betreft de voeding voor een konijn adviseren wij:

  • Onbeperkt vers hooi van goede kwaliteit
  • Maximaal 20 gram konijnenvoer (biks) per kilo lichaamsgewicht per dag
  • Groenvoer
  • Vers drinkwater

Jaarlijkse gezondheidscontrole en vaccinatie

De beste manier om gezondheidsproblemen bij uw konijn te voorkomen is door een jaarlijkse gezondheidscontrole. Door regelmatige controles kunnen wij ziekten in een vroeg stadium ontdekken en tijdig ingrijpen. Tijdens de jaarlijkse gezondheidscontrole wordt uw konijn gewogen en door de dierenarts uitgebreid klinisch onderzocht; we kijken naar ogen, neus, oren, het gebit (voor zover beoordeelbaar zonder sedatie), luisteren naar hart en longen en voelen de buik. Ook kunnen de nagels van uw dier geknipt worden. Tevens is dit de gelegenheid om eventuele problemen met uw dierenarts te bespreken.

De jaarlijkse gezondheidscontrole wordt vaak gecombineerd met de vaccinaties. Wij adviseren uw konijn te vaccineren tegen Myxomatose en VHD (Viral Hemorrhagic Disease, ook wel Rabbit Hemorrhagic Disease RHD genoemd). Van het RHD-virus zijn sinds december 2015 twee virusvarianten bekend: de klassieke variant (RHD1) en de nieuwe variant (RHD2). Myxomatose en VHD/RHD zijn gevaarlijke besmettelijke ziekten, die bij konijnen vaak dodelijk aflopen. Gelukkig kunnen we onze dieren beschermen door te vaccineren. Voor meer informatie over deze aandoeningen, klik hier.

Ons vaccinatie advies

Om te voorkomen dat uw konijn geïnfecteerd raakt met Myxomatose of VHD/RHD, adviseren wij uw dier te vaccineren. Wij van Dierenkliniek de Arker adviseren onderstaand vaccinatieschema:

Eén per jaar vaccineren met Nobivac® Myxo-RHD PLUS. Dit vaccin is vanaf 2020 beschikbaar en biedt drie-in-één bescherming gedurende één jaar tegen Myxomatose, tegen RHD1 (de klassieke variant van het RHD-virus) én tegen RHD2. Alleen bij konijnen jonger dan vijf weken moet de vaccinatie eenmalig herhaald worden (booster). NB: gaat uw konijn naar pension/show of loopt uw konijn risico op besmetting door andere (wilde) konijnen dan adviseren wij elk half jaar tegen RHD2 te vaccineren. De Nobivac Myxo-RHD PLUS mag ook bij drachtige konijnen gebruikt worden.

Castratie / sterilisatie

Konijnen zijn vruchtbaar vanaf drie tot vijf maanden leeftijd. Op die leeftijd is het belangrijk een ram en voedster apart te huisvesten om ongewenste nakomelingen te voorkomen.  In de puberteit kan het gedrag van uw konijn veranderen. Dominant gedrag, sproeien, agressie en vechten kan gezien worden. Door een konijn te castreren of steriliseren kunnen ongewenste nestjes worden voorkomen en het kan helpen bij ongewenst gedrag.

Bovendien levert sterilisatie bij vrouwtjeskonijnen (voedsters) belangrijke voordelen op voor de gezondheid van het dier. Voedsters hebben namelijk op latere leeftijd een zeer grote kans op baarmoederkanker. Bij sommige rassen ontwikkelt 50-80% van de voedsters van vier jaar en ouder deze vorm van kanker. Door een voedster op jonge leeftijd te steriliseren kan het ontwikkelen van baarmoedertumoren op latere leeftijd voorkomen worden. Bij een sterilisatie van een  voedster worden eierstokken en baarmoeder verwijderd.

Sterilisatie van een voedster kan vanaf zes maanden leeftijd. Als dat kan, wachten we echter liever tot het konijn tien maanden oud is. De reden hiervoor is dat de operatie dan makkelijker gaat, doordat er dan meer vet in de ophangbanden van de eierstokken zit en de eierstokken daardoor minder diep in de buik liggen. Castratie van een ram kan vanaf vier tot vijf maanden leeftijd. Houd er rekening mee dat na castratie een ram nog vier tot zes weken vruchtbaar kan zijn.

Bekijk hier een filmpje over de castratie van een konijn bij Dierenkliniek de Arker.

Narcose bij een konijn

Voor diverse diergeneeskundige behandelingen bij het konijn is narcose of sedatie nodig. De narcose bij konijnen is, met name als ze ziek zijn, risicovoller dan bij honden en katten. In onze kliniek behandelen wij veel konijnen en doen wij al het mogelijke om de risico’s van narcose te minimaliseren.

Zo werken wij met moderne, veilige anesthesiemiddelen en goede bewakingsapparatuur om het narcoserisico tot een minimum te beperken. Bij iedere operatie is naast de dierenarts een paraveterinair aanwezig die de patiënt continu in de gaten houdt. Verder krijgt elk konijn dat onder narcose gaat een darmstimulerend middel per injectie en indien nodig een pijnstiller en/of antibioticum injectie. Tevens wordt het konijn voorzien van warmte en zuurstof en krijgt het dier een onderhuids infuus met glucose om tijdens de narcose de vocht en energiebalans op peil te houden. Na de ingreep wordt het dier direct wakker geprikt zodat het dier snel weer wakker wordt uit de narcose.

Na een narcose blijft een konijn nog enige tijd ter observatie in onze verwarmde opname. Hier is een van de paraveterinairen aanwezig die de patiënt in de gaten houdt en regelmatig de temperatuur opneemt. Als het dier goed wakker is, mag hij/zij weer naar huis. Indien nodig krijgt u medicatie mee, zoals pijnstillers en antibiotica. Bovendien werken wij met nazorgpakketten, voorzien van darmstimulerend middel en dwangvoeding, om problemen als een stilliggende darm na narcose te voorkomen. Indien het dier niet zelfstandig gaat eten, is tijdelijk dwangvoeren nodig.

Belangrijk is dat een konijn, in tegenstelling tot hond en kat, niet mag vasten voor een narcose!

Veel voorkomende ziekten en aandoeningen

Verminderde eetlust/niet eten

Als uw konijn niet eet, adviseren wij dezelfde dag nog naar de dierenarts te gaan. Te lang wachten kan dodelijk zijn. Er is namelijk een risico dat de darmen stil gaan liggen en dat er gasvorming ontstaat. Niet of slecht eten kan verschillende oorzaken hebben, zoals stress, pijn of gebitsproblemen. Naast het achterhalen van de oorzaak, zal er gestart worden met medicatie en dwangvoeren.

Gebitsproblemen

Bij konijnen komen vaak gebitsproblemen voor. De tanden en kiezen van konijnen blijven het hele leven doorgroeien. Bij onvoldoende of verkeerde slijtage ontstaan er problemen, zoals haken op de kiezen of olifantstanden (= het doorgroeien van de voortanden). De haken prikken tijdens het eten in de tong of in de wangen. Dit kan er toe leiden dat het dier minder gaat eten of zelfs helemaal stopt met eten. Een behandeling door de dierenarts is dan noodzakelijk. Ook zien we regelmatig abcessen veroorzaakt door afwijkende tanden of kiezen. De bij konijnen voorkomende gebitsproblemen kunnen in onze kliniek behandeld worden. Preventief is het belangrijk dat het dier voldoende hooi eet.

Maagdarmproblemen

Konijnen hebben een heel gevoelig maagdarmkanaal. Een veelvoorkomende aandoening bij konijnen is ‘een stilliggende darm’ of paralytische ileus, als gevolg van pijn, stress of andere oorzaken. Er zijn dan geen of weinig keutels te zien en vaak is het konijn gestopt met eten. Bij sommige konijnen ontstaat gasvorming in het maagdarmkanaal. Een met gas overvulde maag moet als spoedgeval beschouwd worden, aangezien bij niet ingrijpen het konijn snel hieraan kan overlijden.

Diarree is tevens een veelvoorkomende aandoening bij konijnen. Diarree wordt vaak veroorzaakt door voedingsfouten (teveel biks en te weinig hooi), echter kan ook het gevolg zijn van een darmparasiet zoals coccidiose. Als diarree langere tijd aanhoudt kan de achterkant van het konijn nat en vies worden (plakpoep). Dit is risicovol! Op warme dagen kunnen vliegen hier namelijk hun eitjes in leggen. Deze eitjes komen uit en de vliegenlarven, ook wel maden genoemd, gaan zich in de huid van het konijn nestelen en kunnen binnen enkele uren de huid aanvreten en ernstige schade aanbrengen. Wacht niet af, maar ga met spoed naar de dierenarts.

Baarmoedertumoren

Voedsters hebben op oudere leeftijd een zeer grote kans op baarmoederkanker. Bij sommige rassen ontwikkelt 50-80% van de voedsters van vier jaar en ouder deze vorm van kanker. Door een voedster op jonge leeftijd te steriliseren kan het ontwikkelen van baarmoedertumoren op latere leeftijd voorkomen worden.

Myxomatose en VHD/RHD

Het is belangrijk uw konijn te vaccineren tegen Myxomatose en VHD (Viral Hemorrhagic Disease, ook wel Rabbit Hemorrhagic Disease RHD genoemd). Van het RHD-virus zijn sinds december 2015 twee virusvarianten bekend: de klassieke variant (RHD1) en de nieuwe variant (RHD2). Myxomatose en VHD/RHD zijn gevaarlijke besmettelijke ziekten, die bij konijnen vaak dodelijk aflopen. Gelukkig kunnen we onze dieren beschermen door te vaccineren. Voor meer informatie over deze aandoeningen en ons vaccinatieadvies, klik hier.

Overige

Overige veelvoorkomende aandoeningen bij het konijn zijn onder andere E. Cuniculi (een infectieziekte), vachtmijt, oormijt en blaasproblemen.

Terug naar Dieren